Bị sứa cắn có sao không và cách xử lý an toàn kịp thời

Không ít người sau khi bị sứa cắn đã tự ý xử lý sai cách khiến vết thương nhiễm trùng, để lại sẹo và biến chứng nặng. Câu hỏi bị sứa cắn có sao không không thể xem nhẹ. Hiểu đúng và hành động đúng sẽ quyết định sức khỏe của bạn trước nguy cơ tiềm ẩn.

Triệu chứng sau khi bị sứa cắn thường gặp

Để biết bị sứa cắn có sao không, cần hiểu rõ các biểu hiện thường gặp. Sứa cắn có nguy hiểm không phụ thuộc vào mức độ phóng độc của từng loài. Da sưng đỏ, ngứa ngáy, rát bỏng kèm cảm giác tê liệt nhẹ là những dấu hiệu cảnh báo đầu tiên không nên bỏ qua.

Những biểu hiện thường thấy của một người khi bị sứa cắn đó là:

• Cảm giác bỏng rát, đau nhức, châm chích
• Xuất hiện các lằn đỏ, nâu hay tím ở trên da
• Cảm giác ngứa
• Da sưng vù
• Cảm giác đau theo nhịp đập và lan theo cánh tay hoặc chân

Trong trường hợp nặng thì có thể xuất hiện các triệu chứng ảnh hưởng lên các cơ quan trong cơ thể. Những triệu chứng này xuất hiện một cách nhanh chóng và nặng dần lên trong vòng vài giờ sau khi bị cắn. Biểu hiện của mức độ nặng khi bị sứa cắn đó là:

• Đau bụng, buồn nôn, nôn ói
• Chuột rút hay đau cơ
• Nhức đầu
• Yếu cơ, lơ mơ hay ngất xỉu
• Khó thở
• Tim đập nhanh hay các rối loạn tim mạch khác

Biến chứng nặng nề có thể xảy ra sau khi bị sứa cắn nếu không sơ cứu đó là:

• Da nổi bóng nước, phát ban kéo dài 1-2 tuần sau khi bị sứa cắn
• Xuất hiện hội chứng Irukandji tức là các biểu hiện đau ngực, đau bụng, tăng huyết áp và các vấn đề tim mạch

Mức độ nặng hay nhẹ của các triệu chứng sau khi bị sứa cắn phụ thuộc vào:

• Loại sứa và kích thước của chúng
• Độ tuổi, sức khỏe của người bị sứa cắn. Trẻ em hoặc người lớn tuổi có sức khỏe kém sẽ bị các triệu chứng nghiêm trọng hơn
• Thời gian tiếp xúc với các xúc tu chứa chất độc của con sứa
• Kích thước vùng da của người tiếp xúc với các xúc tu của con sứa

Xử lý thế nào khi bị sứa cắn

Nhiều người không biết bị sứa cắn phải làm sao nên đã tự ý dùng nước ngọt rửa vết thương, làm tình trạng tồi tệ hơn. Bị sứa cắn ngứa phải làm sao để cơn ngứa không lan rộng và dai dẳng? Việc sơ cứu đúng cách, đúng thời điểm là yếu tố quyết định để ngăn biến chứng.

Cách xử lý đúng khi bị sứa cắn:

• Ra khỏi nước ngay lập tức để tránh tiếp tục bị đốt.
• Rửa sạch vết cắn bằng nước biển hoặc giấm (dung dịch axit axetic 5%) trong ít nhất 30 giây. Điều này giúp vô hiệu hóa độc tố từ xúc tu sứa. Không sử dụng nước ngọt hoặc nước lạnh.
• Loại bỏ xúc tu sứa dính trên da bằng nhíp hoặc găng tay. Tuyệt đối không dùng tay trần.
• Ngâm vùng bị đốt trong nước nóng (40–45°C) ít nhất 20–45 phút. Nếu không có nhiệt kế, kiểm tra nhiệt độ để đảm bảo nước đủ nóng nhưng không gây bỏng. Có thể ngâm toàn thân nếu cần.
• Sau khi sơ cứu, bạn có thể dùng kem hydrocortisone để giảm sưng và ngứa, hoặc uống thuốc kháng histamin để giảm phản ứng dị ứng.

Những điều cần tránh khi xử lý vết sứa cắn:

Tránh thực hiện những hành động sau vì chúng không hiệu quả hoặc có thể làm tình trạng tệ hơn:

• Cạo bỏ vết thương.
• Rửa bằng nước tiểu, nước ngọt hoặc nước lạnh.
• Bôi các chất như cồn, ethanol, amoniac hoặc chất làm mềm thịt.
• Chà xát vùng bị đốt bằng khăn hoặc vật cứng.
• Áp dụng băng ép để hạn chế tuần hoàn máu.

>>> Tham khảo thêm: Bị quai bị 2 lần có sao không và dấu hiệu nhận biết sớm

Khi nào nên đến khám bác sĩ?

Sau khi bị sứa cắn chúng ta nên đến khám ngay bác sĩ nếu có những biểu hiện sau:

• Cảm thấy khó thở, đau ngực hay đau cơ ở vùng bị sứa cắn
• Khi bị sứa cắn ở vùng miệng mà sau đó cảm giác khó nuốt hay mất cảm giác ở lưỡi
• Trẻ em hay người lớn tuổi nên nhanh chóng đến khám bác sỹ vì có nguy cơ diễn tiến nặng
• Khi một diện tích lớn trên cơ thể bị sứa cắn nên nhanh chóng đến khám bác sỹ vì tiếp xúc với một lượng lớn độc tố
• Đối với những người bị triệu chứng nhẹ như đỏ da, ngứa nhưng kéo dài nhiều ngày cũng nên đến khám bác sỹ để xem có bị nhiễm trùng hay không

Những lưu ý quan trọng khi bị sứa cắn

Không chỉ băn khoăn bị sứa cắn bôi thuốc gì, nhiều người còn lo lắng không biết bị sứa cắn kiêng ăn gì để tránh làm tổn thương nặng hơn. Da bị sứa cắn rất nhạy cảm với thực phẩm gây viêm, đồng thời cần tránh vận động mạnh để tránh lan độc tố. Đọc kỹ và nhớ rõ các điều cấm kỵ sẽ giúp tránh hậu quả nghiêm trọng.

Việc cạo bỏ ngòi chích có thể khiến nọc độc của sứa lây lan rộng hơn, làm tăng nguy cơ tổn thương da và nhiễm trùng.

Không có bằng chứng khoa học nào chứng minh tính hiệu quả của việc sử dụng nước tiểu để xử lý vết cắn của sứa. Thậm chí, hành động này có thể gây kích ứng da và làm tình trạng tồi tệ hơn.

Nước lạnh có thể làm tê liệt các tế bào chứa nọc độc của sứa, khiến chúng tiết ra nhiều độc tố hơn. Nước ngọt có thể làm vỡ các tế bào da, tạo điều kiện cho nọc độc xâm nhập sâu hơn.

Cồn, etanol và amoniac có thể làm tăng kích ứng da và gây đau rát dữ dội.

Việc chà xát có thể làm vỡ các tế bào da, khiến nọc độc xâm nhập sâu và làm tình trạng tồi tệ hơn.

Việc băng ép có thể làm tăng áp lực lên vết cắn, khiến nọc độc lan rộng và gây đau đớn hơn.

>>> Tham khảo thêm: Bị loạn thị có sao không và những dấu hiệu dễ bỏ qua

Sứa có thể vô hình trong làn nước trong xanh, nhưng hậu quả của vết cắn lại rất thật. Trang bị kiến thức sẽ giúp bạn giữ an toàn cho chính mình và người thân mỗi khi xuống biển.