Bị suy thận có sao không và cách điều trị kịp thời

Không ai nghĩ rằng một ngày mình lại đối diện với câu hỏi bị suy thận có sao không. Nhưng khi cơ thể bắt đầu lên tiếng, đó không còn là sự lo lắng mơ hồ mà là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả sự sống.

Suy thận là gì?

Suy thận là tình trạng thận không còn hoạt động hiệu quả nữa. Bình thường thận thực hiện một công việc quan trọng trong cơ thể bằng cách loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa. Bệnh suy thận gây tử vong nếu không được điều trị thích hợp. Suy thận đôi khi chỉ là tạm thời và phát triển nhanh (cấp tính) nhưng có khi là tình trạng mạn tính (lâu dài) và ngày càng xấu hơn. 

Thận là cơ quan nằm về phía lưng dưới mỗi người, phân bố ở hai bên cột sống có vai trò ổn định thể dịch, bài tiết các chất dư thừa từ sự chuyển hóa của cơ thể và một số chức năng khác như bảo tồn hay loại thải các chất khác ra khỏi cơ thể thông qua tiểu tiện.

Các triệu chứng của suy giảm chức năng ở thận khi mới hình thành thường không có triệu chứng đặc hiệu và phát triển theo thời gian. Bởi thận bao gồm hai quả có khả năng hỗ trợ cho nhau rất hiệu quả. Do đó, rất nhiều trường hợp người mắc bệnh suy thận không được phát hiện sớm và điều trị theo đúng phác đồ nên dẫn đến việc điều trị ở giai đoạn muộn, xuất hiện nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Phân loại suy thận

Dựa vào cơ chế bệnh sinh, suy thận được chia như sau:suy thận cấp và bệnh thận mạn. Suy thận cấp gồm có: trước thận, tại thận và sau thận. Còn bệnh thận mạn được chia thành năm giai đoạn: 1, 2, 3 (a và b), 4, 5; riêng giai đoạn 5 còn gọi là suy thận mạn tính.

Suy thận cấp

• Suy thận cấp trước thận: Xuất hiện khi lưu lượng máu đến thận không đủ, ảnh hưởng đến khả năng đào thải chất độc. Nguyên nhân của tình trạng này do chấn thương, phẫu thuật hoặc các bệnh khác. Triệu chứng thường gặp gồm chán ăn, buồn nôn, nôn, co giật, hôn mê… Suy thận cấp tính trước thận có thể được chữa khỏi nếu bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân gây giảm lưu lượng máu đến thận.
• Suy thận cấp tại thận: Có thể do chấn thương trực tiếp đến thận như va đập mạnh, tai nạn. Ngoài ra, bệnh cũng xảy ra khi thận phải lọc quá nhiều độc tố, thiếu máu cục bộ hay thiếu oxy đến thận. Trong đó, nguyên nhân gây thiếu máu cục bộ bao gồm chảy máu nghiêm trọng, tắc nghẽn mạch máu thận, viêm cầu thận…
• Suy thận cấp sau thận: Bệnh có liên quan đến sự co mạch thận hướng tâm, phát triển để đáp ứng với sự gia tăng mạnh trong ống thận, thường có triệu chứng vô niệu (không có nước tiểu). Bệnh thường xảy ra do đường tiết niệu bị tắc cấp tính như tắc niệu quản hai bên, tắc cổ bàng quang, hẹp niệu đạo, hình thành khối u, u tuyến, ung thư tuyến tiền liệt, sán máng bàng quang. Ngoài ra, người bệnh bị suy thận cấp tính sau thận có thể do các nguyên nhân khác bao gồm viêm nhú hoại tử, xơ hóa sau phúc mạc và các khối u sau phúc mạc, các bệnh và chấn thương tủy sống. Riêng tắc nghẽn niệu quản một bên thường đủ để phát triển suy thận cấp sau thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính.

Bệnh thận mạn

Bệnh thận tiến triển với tốc độ khác nhau ở những người khác nhau và có thể mất từ 2-5 năm để chuyển qua các giai đoạn khác nhau. Các giai đoạn bệnh thận được đo bằng cách xét nghiệm máu để kiểm tra mức lọc cầu thận ước tính (eGFR). Khi chức năng thận giảm, eGFR giảm, eGFR càng thấp cho thấy bệnh thận mạn càng tiến triển xấu hơn.

Nguyên nhân dẫn đến suy thận phổ biến hiện nay

Khi bị suy thận có sao không thì việc truy ngược nguyên nhân là điều tối quan trọng. Những yếu tố gây suy thận thường bắt đầu từ các thói quen trong sinh hoạt, dinh dưỡng và cả do bệnh lý nền. Hiểu rõ những nguyên nhân gây ra bệnh suy thận sẽ giúp phòng tránh và kiểm soát từ sớm, giảm thiểu tối đa rủi ro tiềm ẩn.

Giảm lưu lượng máu đến thận

Lượng máu đến thận bị mất đột ngột có thể sẽ dẫn đến suy thận. Tình trạng này thường do các nguyên nhân như: bệnh tim, sẹo gan hoặc suy gan, bị bỏng nặng, phản ứng dị ứng, nhiễm trùng nặng chẳng hạn như nhiễm trùng huyết… Việc dùng thuốc cao huyết áp và thuốc chống viêm cũng có thể hạn chế lượng máu đến thận.

Vấn đề đào thải nước tiểu

Khi cơ thể không đào thải được nước tiểu, các chất độc sẽ tích tụ và gây quá tải cho thận. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này bao gồm một số bệnh ung thư ở đại tràng, bàng quang, tuyến tiền liệt (ở nam giới), cổ tử cung (nữ giới)…

Các tình trạng khác có thể gây cản trở việc tiểu tiện và lâu dần dẫn đến suy thận như: sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt, cục máu đông trong đường tiết niệu, tổn thương dây thần kinh kiểm soát bàng quang…

Các nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác có thể dẫn đến bệnh suy thận bao gồm:

• Xuất hiện cục máu đông ở trong hoặc quanh thận
• Nhiễm trùng
• Nhiễm độc kim loại nặng
• Viêm mạch máu
• Bệnh lupus
• Viêm cầu thận
• Hội chứng tan máu tăng ure máu
• Đa u tủy xương
• Xơ cứng bì
• Xuất huyết khiến giảm tiểu cầu huyết khối
• Các loại thuốc điều trị ung thư và một số bệnh tự miễn
• Thuốc nhuộm được sử dụng trong chẩn đoán hình ảnh
• Một số loại thuốc kháng sinh
• Bệnh tiểu đường không kiểm soát
• Thận bị lão hóa do tuổi tác 

Triệu chứng khi bị suy thận dễ bị bỏ qua

Không phải ai cũng nhận ra bị suy thận dấu hiệu là gì cho đến khi bệnh đã tiến triển nặng. Những triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với tình trạng thông thường. Vậy người bị suy thận có biểu hiện gì và suy thận có bị sốt không, có bị sụt cân không? Tất cả đều sẽ được phân tích để nhận biết chính xác.

Buồn nôn, nôn

Chán ăn

Mệt mỏi, ớn lạnh

Rối loạn giấc ngủ

Thay đổi khi đi tiểu: tiểu nhiều vào ban đêm, nước tiểu có bọt, lượng nước tiểu nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường, nước tiểu có màu nhạt hơn hay đậm hơn bình thường, nước tiểu có máu, cảm thấy căng tức hay đi tiểu khó khăn, ...

Giảm sút tinh thần, hoa mắt, chóng mặt

Co giật cơ bắp và chuột rút

Nấc

Phù chân, tay, mặt, cổ

Ngứa dai dẳng

Đau ngực (nếu có tràn dịch màng tim)

Khó thở (nếu có phù phổi)

Tăng huyết áp khó kiểm soát

Hơi thở có mùi hôi

Đau hông lưng

Phòng ngừa suy thận

Bệnh suy thận là một trong những bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên, điều may mắn là chúng ta hoàn toàn có thể giảm nguy cơ bị suy thận theo những lời khuyên dưới đây của các chuyên gia thận học:

• Quản lý các bệnh khác một cách hiệu quả: Bệnh tiểu đường và cao huyết áp làm tăng nguy cơ bệnh. Vì thế, nên theo dõi bệnh chặt chẽ, tuân thủ phác đồ điều trị…
• Thận trọng khi dùng thuốc không kê đơn: Bởi dùng liều quá cao (ngay cả những loại thuốc thông thường như aspirin, ibuprofen và naproxen) cũng có thể tạo ra lượng độc tố cao trong một khoảng thời gian ngắn, khiến cho thận bị quá tải.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Tình trạng béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh có liên quan đến bệnh thận, chẳng hạn như tiểu đường và huyết áp cao.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Bao gồm ăn ít đường và cholesterol, giàu chất xơ, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả.
• Giảm lượng muối nạp vào: Ăn quá nhiều muối làm tăng huyết áp, dễ dẫn đến tình trạng suy thận.
• Uống đủ nước: Mất nước khiến giảm lưu lượng máu đến thận, có thể làm hỏng thận. Do đó, uống đủ nước là một trong những thói quen tốt cho thận luôn được bác sĩ khuyến khích thực hiện.
• Hạn chế rượu bia: Rượu làm tăng huyết áp. Đồng thời lượng calo dư thừa cũng có thể khiến bạn tăng cân.
• Không hút thuốc: Hút thuốc làm giảm lưu lượng máu đến thận, ảnh hưởng đến chức năng thận ở những người có hoặc không có bệnh thận.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng và lo lắng có thể làm tăng huyết áp, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của thận.
• Tập thể dục thường xuyên: Các môn thể thao có thể giúp giảm căng thẳng, kiểm soát bệnh tiểu đường và huyết áp cao, đồng thời duy trì cân nặng hợp lý. Người bệnh nên chọn môn thể thao phù hợp với sức khỏe của mình như bơi lội, đi bộ và chạy…

Bị suy thận có sao không và cần làm gì

Nếu bạn từng băn khoăn bị suy thận có sao không thì đây là lúc để nhìn thẳng vào sự thật. Căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng sức khỏe mà còn đe dọa nghiêm trọng đến chất lượng sống. 

Suy thận là một tình trạng y khoa nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ làm suy giảm chức năng của thận mà còn gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng như tăng huyết áp, thiếu máu, suy tim, và tổn thương các cơ quan khác. Trong trường hợp nặng, bệnh có thể tiến triển đến giai đoạn cuối, đòi hỏi phải lọc máu hoặc ghép thận để duy trì sự sống.

Việc điều trị yêu cầu sự theo dõi và quản lý chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa nhằm kiểm soát bệnh, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

>>> Tham khảo thêm: Không ăn sáng có bị sao không khiến nhiều người thắc mắc

Một số phương pháp điều trị suy thận hiện nay

Không ít người bị suy thận phải làm sao vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ. Việc điều trị cần đúng hướng và kịp thời để tránh tiến triển sang giai đoạn nguy hiểm. Tìm hiểu các phương pháp điều trị hiện đại sẽ giúp làm sáng tỏ câu hỏi làm sao để không bị suy thận và kiểm soát bệnh hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu.

Điều trị nội khoa

Chăm sóc hỗ trợ và điều trị nội khoa có thể giúp kiểm soát các triệu chứng một cách hiệu quả. Người bệnh không cần chạy thận hoặc ghép thận. Điều quan trọng là phải hiểu rằng chăm sóc hỗ trợ và điều trị để kiểm soát các triệu chứng không phải là phương pháp điều trị suy thận và không đảm bảo khả năng kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Những phương pháp điều trị này chỉ giúp có thể giúp người bệnh có một cuộc sống thoải mái hơn cho đến khi không thể duy trì được nữa.

Lọc máu nhân tạo (chạy thận nhân tạo)

Lọc máu nhân tạo là việc sử dụng máy ở bên ngoài cơ thể để làm sạch các chất thải trong máu thay cho chức năng của thận. Phần máu sau khi thanh lọc hết độc tố sẽ được trả trở về cơ thể người bệnh. Tùy thuộc vào loại lọc máu, bạn có thể được kết nối với máy chuyên dụng hoặc một túi catheter di động.

Chỉ định chạy thận nhân tạo được dùng cho các trường hợp bệnh nhân có biến chứng rối loạn chức năng não, tăng kali nhưng không đáp ứng bằng điều trị nội khoa, hệ số thanh thải creatinin giảm dưới mức 10ml/phút/1,73m2 cơ thể. Việc lọc máu có thể thực hiện đều đặn 3 lần/tuần tại các cơ sở y tế.

Phương pháp này mang đến một số hiệu quả nhất định đối với người bị suy thận, nhưng không thể thực hiện trọn vẹn vai trò của một quả thận khỏe mạnh. Điều này có nghĩa là người bệnh vẫn có thể gặp một số vấn đề về sức khỏe liên quan đến tình trạng này, dù đang được lọc máu. Hiện nay, lọc máu có thể được thực hiện tại các cơ sở y tế hoặc tại nhà, nếu đủ điều kiện.

Thẩm phân phúc mạc

Thẩm phân phúc mạc hay lọc màng bụng (Peritoneal dialysis – PD) là phương pháp làm sạch chất thải trong máu bằng cách sử dụng niêm mạc vùng ổ bụng (gọi là phúc mạc) của chính người bệnh. Việc lọc màng bụng được thực hiện bằng một dung dịch đặc biệt được gọi là dịch lọc. Lọc màng bụng có thể được thực hiện tại bệnh viện, thậm chí là tại nhà hay nơi làm việc, nếu người bệnh có thể chuẩn bị một phòng kín sạch sẽ.
Hiện nay có 3 phương pháp lọc màng bụng:

• Lọc màng bụng cấp
• Lọc màng bụng liên tục ngoại trú (CAPD)
• Lọc màng bụng chu kỳ tự động (ADP) bao gồm lọc màng bụng liên tục chu kỳ, lọc màng bụng cách quãng ban đêm và lọc màng bụng thủy triều

Trong quá trình thẩm phân phúc mạc, dịch lọc chảy qua một ống thông (catheter) vào phần bụng của bạn. Lớp niêm mạc bụng hoạt động như một bộ lọc và loại bỏ các chất thải ra khỏi máu người bệnh. Sau một khoảng thời gian nhất định, dịch lọc có kèm các chất thải được xả khỏi ổ bụng và thải bỏ.

Các phương pháp này có thể được thực hiện tại nhà, nơi làm việc hoặc khi đi du lịch. Nhưng thẩm phân phúc mạc không phải là một lựa chọn tối ưu cho tất cả người bị suy thận. Bởi phương pháp này cần phải được thao tác bởi một người có kinh nghiệm, có khả năng chăm sóc người bệnh tại nhà và một số trang thiết bị nhất định.

Cấy ghép thận

Một lựa chọn điều trị khác dành cho người bệnh suy thận là cấy ghép thận. Một quả thận khỏe mạnh được thay thế cho quả thận đã mất đến 90% khả năng hoạt động bình thường, không còn có thể lọc máu được nữa.

>>> Tham khảo thêm: Bị viêm phổi có sao không và cách nhận biết sớm nhất

Bị suy thận có sao không không chỉ là câu hỏi y học, mà là hồi chuông cảnh báo về lối sống thiếu kiểm soát. Đừng đợi đến khi quá muộn mới bắt đầu quan tâm sức khỏe.