Bạn đã từng nghe đến khu di tích lịch sử Truông Bồn, nơi được mệnh danh là “tọa độ lửa” trong kháng chiến chống Mỹ chưa? Đây là nơi ghi dấu sự hy sinh anh dũng của 13 thanh niên xung phong thuộc Tiểu đội 317. Tọa lạc tại huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, khu di tích mang trong mình giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc. Hãy cùng khám phá địa danh thiêng liêng này để hiểu hơn về quá khứ hào hùng của dân tộc.
Khu di tích lịch sử Truông Bồn, nằm tại xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, cách thành phố Vinh khoảng 40km về phía Tây, là một trong những địa danh ghi dấu chiến công và sự hy sinh anh dũng của lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Xem ngay tại đây: Di tích lịch sử nhà tù Phú Quốc điểm đến đầy ám ảnh
Truông Bồn, thuộc tuyến đường chiến lược 15A (hay còn gọi là đường 30), là huyết mạch giao thông quan trọng chi viện nhân lực, vật lực từ hậu phương miền Bắc cho tiền tuyến miền Nam trong những năm 1964-1968. Với địa hình hiểm trở, dài 5 km, hai bên là vách núi và thung lũng, Truông Bồn được mệnh danh là “tọa độ lửa” hay “túi bom” do chịu hàng chục ngàn quả bom và tên lửa từ không quân Mỹ nhằm cắt đứt tuyến đường.
Đặc biệt, trận bom sáng ngày 31 tháng 10 năm 1968 đã cướp đi sinh mạng của 13 chiến sĩ TNXP thuộc Đại đội 317, Đội 65, Tổng đội TNXP chống Mỹ cứu nước tỉnh Nghệ An, trong đó có 11 nữ và 2 nam, được gọi là “Tiểu đội thép”.
Khi ấy, chỉ còn hơn 10 giờ nữa là đến thời điểm Mỹ tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc (0 giờ ngày 1 tháng 11 năm 1968). Các chiến sĩ, tuổi từ 17 đến 22, đang san lấp hố bom thì bị máy bay Mỹ bất ngờ tấn công. Sự hy sinh của họ đã trở thành biểu tượng bất tử của tinh thần “Tim có thể ngừng đập, nhưng đường không thể tắc”. Khu di tích được công nhận là di tích lịch sử quốc gia vào ngày 12 tháng 1 năm 1996, theo Quyết định số 51/QĐ-BT của Bộ Văn hóa - Thông tin.
Trung tâm của khu di tích là khu mộ 13 anh hùng liệt sĩ TNXP, nằm bên rừng thông già, tạo nên không gian yên bình và trang nghiêm. Khu mộ, rộng 110 m², là nơi an nghỉ của 13 chiến sĩ “Tiểu đội thép” hy sinh trong trận bom ngày 31 tháng 10 năm 1968.
Nhà che mộ được thiết kế tinh tế, với các chi tiết khắc họa sự hy sinh và tinh thần bất khuất. Gần đó là đài tưởng niệm, cao 27m, làm từ đá xanh nguyên khối, với hình tượng ba cây hương tượng trưng cho sự trường tồn của các anh hùng liệt sĩ. Xung quanh đài là hai nhóm tượng và sáu trụ huyền thoại, tái hiện hình ảnh chiến sĩ TNXP trong tư thế chiến đấu kiên cường, được chạm khắc tinh xảo, sống động.
Khu vực này còn có bức phù điêu lớn, mô tả cuộc sống và quá trình lao động, chiến đấu của các chiến sĩ TNXP. Các chi tiết trên phù điêu tái hiện cảnh san lấp hố bom, bảo vệ tuyến đường, và tinh thần đoàn kết, mang lại cảm xúc mạnh mẽ cho du khách khi chiêm ngưỡng.
Nhà tưởng niệm 1.240 anh hùng liệt sĩ, rộng 290 m², là nơi tri ân các cán bộ, chiến sĩ, và TNXP đã hy sinh tại Truông Bồn. Công trình này được xây dựng với kiến trúc trang nghiêm, là nơi tổ chức các lễ dâng hương và tưởng niệm.
Bên cạnh đó, nhà truyền thống trưng bày các hiện vật, hình ảnh, và sa bàn điện tử tái hiện “tọa độ lửa” Truông Bồn, giúp du khách hình dung rõ nét về sự khốc liệt của chiến tranh và công việc gian khổ của TNXP. Các hiện vật bao gồm xe thồ, dụng cụ san lấp hố bom, và tài liệu lịch sử, mang lại cái nhìn chân thực về cuộc sống và chiến đấu của các chiến sĩ.
Khu di tích còn có tháp chuông, hồ điều hòa, và sân lễ hội rộng 11.277 m², tạo nên không gian hài hòa giữa giá trị lịch sử và cảnh quan xanh mát. Du khách có thể tham quan các hố bom được phục hồi gần khu mộ, minh chứng cho sự tàn khốc của những đợt không kích từ năm 1964 đến 1968, khi Mỹ trút xuống Truông Bồn 18.936 quả bom và hàng chục ngàn tên lửa.
Khu di tích Truông Bồn cách thành phố Vinh khoảng 40km, nằm trên tuyến đường 15A. Để có trải nghiệm tham quan trọn vẹn, du khách cần lưu ý:
Vì khu di tích là nơi tưởng niệm, du khách cần giữ thái độ tôn nghiêm, tránh làm ồn hoặc có hành vi không phù hợp.
Để bảo vệ giá trị lịch sử và văn hóa của khu di tích, du khách cần lưu ý:
Du khách có thể kết hợp tham quan các điểm du lịch khác ở Nghệ An, như làng Sen quê Bác, biển Cửa Lò, hoặc vườn quốc gia Pù Mát, nhưng cần sắp xếp thời gian hợp lý và tôn trọng phong tục địa phương.
Truông Bồn là biểu tượng của tinh thần “Tất cả vì miền Nam ruột thịt” trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Từ năm 1964 đến 1968, tuyến đường 15A qua Truông Bồn chịu hơn 18.936 quả bom và hàng chục ngàn tên lửa từ không quân Mỹ, nhưng với quyết tâm “Sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường, dũng cảm”, lực lượng TNXP đã đắp hàng triệu mét khối đất đá, bảo vệ 94.000 lượt xe cơ giới qua lại an toàn, vận chuyển hơn 1 triệu tấn hàng hóa cho chiến trường miền Nam.
Chiến thắng Truông Bồn, đặc biệt là sự hy sinh của “Tiểu đội thép” ngày 31 tháng 10 năm 1968, đã góp phần giữ vững huyết mạch giao thông, phá tan kế hoạch phong tỏa của Mỹ, tạo tiền đề cho thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến.
Sự kiên cường của các chiến sĩ TNXP tại Truông Bồn, cùng với các địa danh khác như Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh) và Đường 20 Quyết Thắng (Quảng Bình), đã khẳng định vai trò quan trọng của lực lượng TNXP trong việc bảo vệ các tuyến đường chiến lược, góp phần vào chiến thắng giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975.
Khu di tích Truông Bồn là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy lòng yêu nước và tinh thần trách nhiệm của thế hệ trẻ. Hàng năm, các chương trình như lễ kỷ niệm ngày 31 tháng 10, hội thảo khoa học, và triển lãm tại khu di tích thu hút đông đảo học sinh, sinh viên, và du khách. Các câu chuyện về “Tiểu đội thép” và hơn 1.240 chiến sĩ hy sinh tại Truông Bồn là bài học sống động về lòng quả cảm và sự hy sinh vì độc lập dân tộc.
Đừng bỏ lỡ: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ phát triển
Không gian xanh mát của khu di tích, với hơn 2.000 cây xanh do du khách và nhân viên chăm sóc, là biểu tượng của sự hồi sinh trên “tọa độ lửa” năm xưa. Các công trình như đài tưởng niệm, nhà truyền thống, và phù điêu không chỉ tôn vinh các anh hùng liệt sĩ mà còn góp phần quảng bá du lịch tâm linh và văn hóa của Nghệ An, kết nối giá trị lịch sử với vẻ đẹp thiên nhiên của vùng đất xứ Nghệ.
Khu di tích lịch sử Truông Bồn là một biểu tượng anh hùng, nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay. Sự hy sinh nơi đây đã góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Viếng thăm Truông Bồn là cơ hội để mỗi người sống chậm lại và biết trân quý hòa bình hiện tại. Hãy một lần đến với khu di tích lịch sử Truông Bồn để cảm nhận tinh thần bất khuất ấy.
Address: Lô E1 - 12 Khu Dân Cư Xuyên Á, Xã Mỹ Hạnh Nam, Huyện Đức Hoà, Long An
Phone: 0945949382
E-Mail: contact@erci.edu.vn