Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, nhiều từ lóng tiếng Anh được giới trẻ Việt Nam sử dụng phổ biến, trong đó có cringe. Vậy cringe là gì mà lại khiến người ta vừa buồn cười vừa ngượng ngùng? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm cringe cùng những tình huống phổ biến khiến cư dân mạng rụt cổ mỗi khi xem.
Cringe là gì? Định nghĩa và nguồn gốc của từ cringe
Cringe là một từ tiếng Anh có nghĩa gốc là rùng mình, co rúm, hoặc tránh né một cách xấu hổ trước điều gì đó gây khó chịu, lúng túng hoặc quá mức. Từ này có thể là động từ (to cringe) hoặc danh từ (a cringe moment). Khi du nhập vào đời sống giới trẻ Việt Nam, cringe thường được dùng như một tính từ hoặc danh từ chỉ những hành vi, lời nói, hình ảnh, hoặc nội dung khiến người khác ngượng ngùng thay, cảm thấy xấu hổ hoặc khó xử.
Ví dụ:
- Cậu ấy tỏ tình giữa sân trường bằng một bài rap tự sáng tác, đúng là cringe thật sự.
- Video này có quá nhiều đoạn cringe khiến mình phải tua nhanh.
Thuật ngữ này ngày càng phổ biến nhờ vào sự lan truyền trên YouTube, TikTok, Facebook, Reddit và nhiều diễn đàn trực tuyến. Trào lưu reaction video (video phản ứng) hay cringe compilation (tổng hợp các tình huống xấu hổ) đã góp phần khuếch đại sự hiện diện của từ này.
>>>Xem thêm: Crush là gì? Giải mã cảm xúc rung động đầu đời
Khi nào một hành vi bị coi là cringe?
Không phải điều gì khiến bạn cảm thấy khó chịu đều là cringe. Vậy cụ thể tiêu chí nào khiến một hành vi trở thành cringe?
Thiếu tự nhiên hoặc gượng ép
Những hành động không phù hợp với hoàn cảnh, quá phô trương hoặc cố gắng gây ấn tượng một cách gượng ép thường bị coi là cringe. Ví dụ, một người lớn tuổi cố gắng dùng từ lóng của Gen Z một cách không đúng ngữ cảnh có thể khiến người nghe cảm thấy cứng đơ và... cringe.
Quá đà về cảm xúc hoặc biểu cảm
Những biểu hiện cảm xúc quá mức như khóc lóc trong video không phù hợp bối cảnh, hay thể hiện tình cảm một cách sến súa, lố lăng trên mạng xã hội thường khiến người xem cảm thấy ngại thay.
Tự tin quá mức hoặc không ý thức được bản thân
Cringe cũng xảy ra khi một người thể hiện sự tự tin không đúng chỗ – như khoe khoang quá mức, live stream cuộc sống sang chảnh nhưng lộ rõ sự giả tạo.
Sự khác biệt về văn hóa hoặc thế hệ
Nhiều trường hợp, điều một người thấy bình thường, thậm chí đáng yêu, lại bị người khác – nhất là giới trẻ – đánh giá là cringe. Điều này thường xảy ra trong các sản phẩm giải trí đại chúng, như phim, chương trình truyền hình, hoặc quảng cáo.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cảm giác cringe mang tính chủ quan rất cao. Có thể điều khiến bạn thấy xấu hổ thay lại là điều người khác cảm thấy dễ thương, chân thành hoặc dũng cảm.
Cringe trong văn hóa mạng tác động hai chiều
Văn hóa cringe có ảnh hưởng sâu rộng trong môi trường mạng hiện nay. Nó không chỉ ảnh hưởng đến cách mọi người phản ứng với nội dung, mà còn tác động đến tâm lý và hành vi của người tạo nội dung.
Nội dung cringe – khen chê lẫn lộn
Một số người cố tình tạo ra nội dung cringe để thu hút sự chú ý, tăng lượt xem và tương tác. Trong nhiều trường hợp, chính sự ngượng ngùng, khó chịu mà khán giả cảm thấy lại khiến video trở nên viral. Tuy nhiên, nếu vượt quá giới hạn, nội dung này có thể bị chỉ trích là thiếu thẩm mỹ, gây phản cảm hoặc độc hại.
Hiện tượng cringe culture – khi sự châm biếm đi quá xa
Cringe culture (văn hóa chế giễu người khác vì họ gây ngượng ngùng) đang dần trở thành một vấn đề. Việc gán nhãn cringe cho mọi thứ có thể khiến người sáng tạo bị tổn thương, ngại thể hiện bản thân, đặc biệt là giới trẻ. Không ít người bị chế giễu, cắt ghép hình ảnh làm meme mà không được phép, khiến họ mất tự tin hoặc bị bắt nạt mạng (cyberbullying).
Cringe có thật sự xấu?
Điều quan trọng là phải hiểu rằng cringe không đồng nghĩa với sai hay tệ. Một hành động có thể gây ngượng ngùng nhưng vẫn thể hiện sự chân thật, can đảm hoặc sáng tạo. Trong nhiều trường hợp, cringe đơn giản là biểu hiện của việc ai đó dám vượt qua nỗi sợ bị phán xét để thể hiện bản thân.
Có nên dùng từ cringe trong giao tiếp thường ngày?
Việc sử dụng từ cringe có thể phản ánh sự tinh tế hoặc thiếu tế nhị trong giao tiếp, tùy vào bối cảnh và mục đích của người nói. Vậy nên hay không nên dùng từ này như thế nào?
Khi nào nên dùng?
- Trong các cuộc trò chuyện thân mật, giữa bạn bè, khi chia sẻ về video hoặc hành vi khiến bạn thật sự thấy khó xử.
- Khi thảo luận về nội dung số, giải trí hoặc phong cách biểu diễn, với thái độ phân tích thay vì chỉ trích.
Khi nào không nên?
- Trong các tình huống nghiêm túc, hoặc khi nói về người khác mà họ có thể bị tổn thương.
- Nếu bạn không chắc hành động đó có thực sự cringe hay chỉ là sự khác biệt về văn hóa, sở thích.
Việc sử dụng từ này một cách hợp lý giúp bạn giữ được sự thẳng thắn mà vẫn lịch sự, tránh rơi vào cringe culture – nơi mọi người phán xét lẫn nhau vì những điều không đáng.
>>>Xem thêm: Còn cái nịt là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa thực sự
Hiểu rõ cringe là gì không chỉ giúp bạn nhận diện những hành vi gây xấu hổ hay gượng gạo mà còn học được cách ứng xử khéo léo trên mạng. Thay vì vội vàng phán xét, hãy nhìn nhận các tình huống cringe một cách cảm thông hơn. Đôi khi, điều khiến ta khó xử lại chính là sự chân thành của ai đó đang cố gắng thể hiện bản thân.
