Bài đồng dao xỉa cá mè là một trong những bài hát dân gian quen thuộc gắn liền với tuổi thơ nhiều thế hệ. Với nhịp điệu vui tai và nội dung gần gũi, bài không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp trẻ phát triển khả năng ghi nhớ, ngôn ngữ và phản xạ linh hoạt.
Hai phiên bản của bài đồng dao xỉa cá mè
1/ Xỉa cá mè đè cá chép
Tay nào đẹp thì đi bẻ ngô
Tay nào to thì đi dỡ củ
Tay nào nhỏ thì hái đậu đen
Tay lọ lem ê xấu xấu xấu
Mau đi về ngay rửa tay cho sạch.
2/ Xỉa cá mè
Đè cá chép
Tay nào đẹp
Đi bẻ ngô
Tay nào to
Đi dỡ củi
Tay nào nhỏ
Hái đậu đen
Tay lọ lem
Ở nhà mà rửa
Trò chơi dân gian xỉa cá mè
Xỉa cá mè là một trò chơi dân gian truyền thống của trẻ em Việt Nam, thường được tổ chức vào những dịp lễ hội hoặc khi rảnh rỗi ở nông thôn. Trò chơi này không cần nhiều dụng cụ, chủ yếu sử dụng các động tác tay linh hoạt và sự phối hợp nhịp nhàng giữa các người chơi.
Mục đích và ý nghĩa trò chơi
"Xỉa cá mè" là một trò chơi dân gian sôi động, không chỉ mang tính giải trí mà còn có tác dụng rèn luyện thể chất cho trẻ. Trò chơi giúp các em tăng cường sự nhanh nhẹn, phát triển phản xạ linh hoạt, đồng thời tạo cơ hội tiếp xúc với các bài đồng dao truyền thống và thúc đẩy vận động tích cực, giữ gìn vệ sinh cá nhân.
Cách tổ chức trò chơi
- Không gian chơi: Tùy theo số lượng người tham gia, chọn một sân chơi đủ rộng để có thể tạo thành một vòng tròn. Khoảng cách giữa các người chơi nên đủ để một người có thể đi lọt qua.
- Xếp đội hình: Mọi người cùng đứng thành một vòng tròn, hướng mặt vào trong. Mỗi người đưa hai tay ra phía trước, xòe bàn tay như đang chờ được “xỉa”.
Bắt đầu bằng bài đồng dao
Một người đóng vai trò dẫn trò sẽ đi xung quanh vòng tròn, vừa đi vừa đọc bài đồng dao theo từng nhịp:
Xỉa cá mè
Đè cá chép
Chân nào đẹp
Đi buôn men
Chân nào đen
Ở nhà làm chó làm mèo
Mỗi từ tương ứng với một lần chạm nhẹ vào bàn tay theo thứ tự của từng người trong vòng tròn. Khi từ “men” rơi vào tay ai, người đó sẽ trở thành người đi buôn men. Tương tự, các từ “chó” và “mèo” sẽ xác định hai người đóng vai chó và mèo.
Luật chơi vui nhộn
- Người đi buôn men sẽ bước ra ngoài vòng tròn, đi vòng quanh và hô lớn: “Ai mua men không?”
- Tập thể trong vòng tròn sẽ đồng thanh đáp lại: “Có!”
- Từ đây, người buôn men tìm cách "đột nhập" vào vòng tròn qua các khe hở – tức là nơi hai người chơi buông tay nhau. Nếu đột nhập thành công, hai người đứng hai bên chỗ bị xâm nhập sẽ bị phạt lò cò một vòng.
- Nếu không thể đột nhập được trong giới hạn thời gian (5–10 phút), người buôn men sẽ phải lò cò một vòng như hình phạt.
- Trong lúc đó, người đóng vai chó và mèo sẽ sủa "gâu gâu" và kêu "meo meo" để tạo không khí hài hước và khuấy động trò chơi.
Kết thúc phần chơi, có thể tiếp tục lặp lại vòng mới với vai trò được thay đổi, hoặc chuyển sang một trò chơi dân gian khác để giữ không khí hào hứng cho cả nhóm.
>>> Click để xem thêm:
Đồng dao bịt mắt bắt dê - Trò chơi dân gian tuổi thơ ý nghĩa
Tổng hợp bài đồng dao về gia đình hay và dễ nhớ nhất
Bài đồng dao xỉa cá mè tuy mộc mạc nhưng chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và giáo dục. Qua từng nhịp lời, trẻ em được nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết, rèn luyện thể chất và tiếp nối những nét đẹp truyền thống của trò chơi dân gian Việt Nam.
