Một ngụm nước sôi, một miếng thức ăn quá nóng có thể khiến khoang miệng bốc cháy tức thì. Bị phỏng lưỡi có sao không? Liệu đây chỉ là cảm giác nhất thời hay cảnh báo về một tổn thương nguy hiểm đang hình thành?
Phỏng lưỡi hay bỏng lưỡi là gì?
Bỏng lưỡi là tình trạng rất phổ biến xảy ra sau khi bạn vô tình ăn hoặc uống phải thực phẩm/thức uống quá nóng. Ai cũng có thể bị bỏng lưỡi nếu không cẩn thận kiểm tra thực phẩm trước khi tiêu thụ. Điều quan trọng là sau khi bạn bị bỏng lưỡi phải biết cách xử lý để giảm đau cũng như ngăn ngừa bị nhiễm trùng.
Bỏng lưỡi chắc chắn sẽ gây ra đau đớn, khó chịu cho người mắc phải, thậm chí một số trường hợp còn có thể bị bỏng lưỡi mất vị giác. Tuy nhiên bạn không cần quá lo lắng vì vết bỏng này cũng sẽ lành theo thời gian. Những biện pháp sơ cứu ban đầu thường hiệu quả đối với các vết bỏng lưỡi thông thường, tuy nhiên nếu bị nặng, bạn cần đi khám bác sĩ để được xử lý ngay.
Bên cạnh nguyên nhân gây bỏng lưỡi do ăn phải thức ăn/ thức uống quá nóng thì cũng có một số trường hợp lưỡi bị bỏng rát hoặc bị rát lưỡi như bỏng nước sôi gọi là hội chứng miệng bỏng rát. Với bệnh lý này, miệng liên tục bị rát mà không rõ nguyên nhân, hoàn toàn không phải do ăn uống đồ nóng.
Ngoài ra, một số tình trạng sức khỏe khác có thể gây ra các triệu chứng giống hội chứng miệng bỏng rát, bao gồm:
Miệng bị khô;
Thường xuyên nghiến răng;
Tình trạng lưỡi bản đồ;
Do đeo răng giả;
Do cơ thể thiếu vitamin;
Do bệnh tưa miệng;
Tình trạng liken phẳng ở miệng;
Bị chấn thương miệng;
Bị tình trạng phản ứng dị ứng với một số loại thực phẩm;
Do sử dụng thuốc, chẳng hạn thuốc huyết áp cao;
Do rối loạn nội tiết (tiểu đường, suy giáp);
Rối loạn nội tiết tố;
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) khiến axit dạ dày trào ngược lên miệng;
Đánh răng mạnh gây tổn thương lưỡi;
Thường xuyên sử dụng nước súc miệng hay các thói quen chăm sóc răng miệng không lành mạnh khác.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Như đã đề cập bên trên, bỏng lưỡi xảy ra khá phổ biến, do nhiều nguyên nhân gây ra. Do đó, nếu bạn thấy tình trạng nóng rát trên lưỡi của bạn kéo dài dai dẳng trong vài ngày mà không thuyên giảm, hay khi bị những vết bỏng phồng rộp hoặc ảnh hưởng đến một vùng rộng lớn trong miệng thì nên đi khám bác sĩ ngay để kịp thời có hướng xử lý.
Ngoài ra, nếu bạn gặp phải cảm giác nóng rát mà không rõ nguyên nhân, đồng thời còn kèm theo các triệu chứng khác như khô miệng, thay đổi khẩu vị hoặc đau răng thì cũng nên đi bệnh viện/phòng khám chuyên khoa để được kiểm tra kịp thời. Bạn cần biết là những vết bỏng lưỡi do thức ăn hoặc đồ uống nóng nếu được chăm sóc thích hợp thường sẽ tự lành trong thời gian ngắn, trong khi đó cảm giác bỏng rát liên tục hoặc không có nguyên nhân rõ ràng thì cần được chăm sóc y tế mới có thể giải quyết các tình trạng tiềm ẩn.
>>> Tham khảo thêm: Uống sữa nhiều có bị sao không - Uống bao nhiêu một ngày
Các cấp độ bỏng lưỡi và dấu hiệu cần nhận biết
Bị phỏng lưỡi có sao không còn tùy thuộc vào mức độ tổn thương mà bạn đang gặp phải. Nếu lưỡi bị phỏng rát kéo dài, kèm theo mụn nước hoặc loét, có thể đã bước vào cấp độ nghiêm trọng hơn. Cần sớm nhận diện để điều trị kịp thời.
Bỏng lưỡi độ một
Ở cấp độ này, vết bỏng chỉ ảnh hưởng lớp ngoài cùng của lưỡi. Bệnh nhân cảm giác đau, bên cạnh biểu hiện lưỡi bị đỏ và sưng.
Bỏng lưỡi độ hai
So với bỏng độ một, bị bỏng lưỡi độ hai sẽ đau hơn do cả lớp ngoài cùng lẫn lớp dưới của lưỡi đều bị tổn thương. Bạn sẽ thấy lưỡi có biểu hiện phồng rộp, đỏ và sưng.
Bỏng lưỡi độ ba
Đây là cấp độ bỏng lưỡi nặng nhất vì vết bỏng ảnh hưởng đến các mô sâu nhất của lưỡi. Trường hợp này, lưỡi đổi sang màu trắng hoặc đen, có thể mất cảm giác hoặc bị đau.
Dựa trên tình trạng cụ thể lưỡi đỏ, sưng và phồng rộp mà bác sĩ sẽ xác định được độ nghiêm trọng của vết bỏng và có cách điều trị phù hợp. Riêng với hội chứng miệng bỏng rát, ngoài cảm giác bỏng rát ở lưỡi thì bệnh nhân có thể sẽ gặp thêm thêm các triệu chứng bao gồm:
- Miệng cảm giác có vị kim loại hoặc bị đắng miệng.
- Bị cảm giác nóng rát, tê và ngứa ran mỗi ngày.
- Bị khô miệng thường xuyên dù lượng nước bọt trong miệng vẫn bình thường.
- Lưỡi có cảm giác khó chịu nhẹ vào buổi sáng, sau tăng dần lên trong ngày.
Làm gì khi bị bỏng lưỡi để giảm rát nhanh chóng
Nhiều người lúng túng khi bị phỏng lưỡi mà không biết nên xử lý ra sao. Bị phỏng lưỡi phải làm sao để không viêm loét? Khi tổn thương lan rộng và gây đau rát liên tục, việc can thiệp sớm chính là yếu tố quyết định phục hồi.
Dưới đây là các cách sơ cứu tránh nhiễm trùng và giảm đau khi bị bỏng lưỡi cấp độ một bạn cần tham khảo để áp dụng:
- Ngậm ngay đá bào hoặc kem que để giúp làm dịu cơn đau tại vị trí bỏng lưỡi.
- Uống nước ngay, đồng thời súc miệng với nước mát trong vài phút để làm dịu cảm giác bỏng.
- Ngậm chút đường hoặc mật ong lên vị trí bỏng lưỡi để giảm đau tạm thời.
- Kiêng uống các chất lỏng ấm nóng để tránh kích ứng vết bỏng lưỡi.
- Kết hợp dùng thuốc uống acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil) giúp làm giảm đau và viêm.
Nếu gặp hội chứng miệng bỏng rát, bệnh nhân có thể áp dụng các biện pháp nêu trên để giảm đau. Trường hợp bị bỏng lưỡi cấp độ hai hay độ ba, tốt nhất là đi khám bác sĩ ngay.
Thời gian để vết bỏng lưỡi hồi phục là trong khoảng 2 tuần hoặc có thể ngắn hơn. Tuy nhiên, tùy vào mức độ nghiêm trọng lẫn nguyên nhân gây ra vết bỏng lưỡi mà thời gian lành có thể kéo dài đến 6 tuần.
Khi thấy triệu chứng vết bỏng lưỡi không cải thiện hoặc xuất hiện dấu hiệu bị nhiễm trùng (sốt, lưỡi có mủ/sưng/đỏ, mức độ đau không giảm mà còn tăng, vết bỏng lâu lành,...) thì bệnh nhân cần đi khám bác sĩ càng nhanh càng tốt.
>>> Tham khảo thêm: Xì hơi nhiều có bị sao không và cách cải thiện hiệu quả
Một vết phỏng nhỏ nơi đầu lưỡi cũng có thể gây nên chuỗi ngày ăn uống đầy đau đớn. Đừng để sự chủ quan khiến tổn thương nặng thêm. Biết cách xử lý là tự cứu lấy mình.
