Đồng dao Bắc kim thang là bài hát dân gian quen thuộc với biết bao thế hệ người Việt. Không chỉ mang âm điệu vui nhộn, dễ nhớ, bài đồng dao còn ẩn chứa nhiều thông điệp sâu sắc về cuộc sống, tình bạn, và cả những bài học nhân văn dành cho trẻ nhỏ.
Bài đồng dao Bắc kim thang
Bắc kim thang cà lang bí rợ
Cột qua kèo là kèo qua cột
Chú bán dầu qua cầu mà té
Chú bán ếch ở lại làm chi
Con le le đánh trống thổi kèn
Con bìm bịp thổi tò tí te tò te.
Ý nghĩa bài đồng dao Bắc kim thang
Bắc kim thang không chỉ là một bài hát vui tai dành cho trẻ nhỏ, mà còn gửi gắm trong đó giá trị nhân văn sâu sắc. Câu chuyện xoay quanh tình bạn gắn bó giữa anh bán dầu và anh bán ếch – hai con người lao động nghèo, luôn kề vai sát cánh, cùng vượt qua gian khổ.
Hình ảnh "cây cà lang, cây bị rợ" tượng trưng cho mối quan hệ khăng khít, bền chặt như keo sơn giữa họ.
Cụm từ "bắc kim thang" cũng chính là cách gọi một kiểu giàn leo của người miền Tây Nam Bộ, nơi người dân dựng giàn theo hình thang để trồng các loại cây dây leo. Điều này cho thấy bài đồng dao không chỉ phản ánh cuộc sống, mà còn gắn bó mật thiết với văn hóa lao động của người dân vùng sông nước.
Sự tích ẩn sau bài đồng dao Bắc kim thang
Đằng sau giai điệu hồn nhiên, nhiều người tin rằng Bắc kim thang còn ẩn chứa một câu chuyện buồn mang màu sắc huyền bí.
Chuyện kể rằng: anh bán dầu và anh bán ếch là đôi bạn thân thiết. Khi mẹ anh bán ếch qua đời, chính anh bán dầu là người đứng ra lo tang lễ chu toàn, từ đó tình bạn giữa hai người càng thêm sâu đậm.
Một ngày nọ, anh bán ếch vô tình cứu sống hai con chim le le và bìm bịp mắc bẫy. Để đền ơn, hai chú chim tiết lộ một bí mật rùng rợn: trong vòng 7 ngày tới, có hai oan hồn dưới sông sẽ kéo chân anh và người bạn của anh để thế mạng.
Lo sợ, anh bán ếch cảnh báo bạn mình, nhưng anh bán dầu lại không tin. Không còn cách nào khác, anh đành chuốc say bạn để ngăn anh bán dầu đi qua sông.
Đến ngày cuối cùng, anh bán dầu tỉnh dậy, vẫn quyết định đi buôn. Khi đi qua cầu, đúng như lời chim báo, anh bị kéo xuống sông và không qua khỏi. Đau xót, anh bán ếch đành chờ đến ngày hôm sau mới dám vớt xác bạn về mai táng. Câu chuyện kết thúc bằng tiếng kêu ai oán của hai con chim, như lời tiễn biệt đau thương dành cho người đã mất.
>>> Khám phá thêm:
Khám phá ý nghĩa bài đồng dao Con mèo mà trèo cây cau thú vị
Ý nghĩa sâu sắc ẩn sau bài đồng dao Úp lá khoai quen thuộc
Bài đồng dao Bắc kim thang không chỉ là trò chơi ngôn ngữ đơn thuần mà còn là kho tàng văn hóa truyền miệng quý báu. Việc giữ gìn và dạy lại bài đồng dao này cho thế hệ sau chính là cách truyền lửa, giữ hồn dân tộc qua từng câu hát giản dị, ngây thơ.
