Một vết cắn tưởng như vô hại của rắn lục có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Từ sưng tấy, hoại tử cho đến nguy cơ tử vong, chỉ một giây sơ suất cũng khiến bạn phải trả giá đắt!
Tìm hiểu đôi nét về rắn lục
Rắn lục (rắn xanh) còn tên đầy đủ là rắn lục xanh, tên khoa học là Trimeresurus Stejnegeri, đây là loài rắn có nọc độc và thuộc họ Crotalinae. Rắn xanh được tìm thấy lần đầu tiên và khoảng năm 1925 và xuất hiện rất nhiều ở các nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Đài Loan,…
Loài rắn xanh thích hợp sống ở độ cao trên 2845m so với mực nước biển và chủ yếu sống về đêm, bám trụ trên các cành cây hoặc trên mặt đất. Ở nhiều vùng núi, người ta dễ dàng bắt gặp rắn xanh gần các bờ suối hoặc thác nước chảy tự nhiên. Màu xanh của loài rắn này gần với màu cây cỏ khiến chúng ẩn nấp hiệu quả nhưng cũng là mối lo ngại lớn cho những người thường xuyên đi rừng, lo lắng rắn xanh có độc không.
Thời điểm rắn xanh săn mồi nhiều nhất là khi màn đêm buông xuống. Nhờ có đôi mắt cực sáng mà rắn xanh có thể bắt mồi hiệu quả ngay cả khi không có đủ ánh sáng hoặc khi con mồi đang ẩn náu trong bụi rậm. Thức ăn chính của rắn xanh là các loại động vật có kích thước nhỏ như chim, chuột, thằn lằn, ếch, nhái, trứng chim,…
Tại nước ta, vùng có nhiều rắn xanh sinh sống nhất là các vùng núi cao phía Bắc hoặc các khu vực núi cao ở miền Trung và Tây Nguyên. Không giống đặc điểm giống loài, tại Tây Nguyên, rắn xanh rất thường xuyên bám đậu trên các cây cà phê hoặc hồ tiêu khiến nhiều người khiếp sợ. Tuy nhiên do việc phun thuốc trừ sâu nhiều như hiện nay, số lượng rắn xanh đã suy giảm và chỉ đôi khi thấy trong tự nhiên.
Rắn xanh có độc không và các nguy cơ tiềm ẩn
Không ít người nhầm lẫn giữa rắn xanh vô hại và rắn lục cực độc. Việc xác định đúng loài rắn sau khi bị cắn là yếu tố quan trọng để đánh giá rắn lục cắn có bị sao không. Độc tố của rắn lục có thể gây hoại tử, rối loạn đông máu và nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.
Trong các loài rắn, tỷ lệ các loài không có nọc độc khá thấp, thường chỉ khoảng 20%, trong khi đó, có đến 80% số rắn là rắn độc. Rắn xanh cũng không ngoại lệ, đây là loài rắn có nọc độc cần phải cẩn trọng mỗi khi tiếp xúc, đặc biệt là ở môi trường tự nhiên.
Rắn xanh có độc không? Câu trả lời là có, rắn xanh có độc và nọc độc của chúng thuộc họ các loại rắn lục. Nọc độc của rắn xanh có chứa chất độc Hemotoxin được đánh giá là chất độc mạnh và có thể gây nguy hiểm cho nạn nhân nếu không kịp thời được sơ cứu, điều trị kịp thời. Khi bị rắn cắn bạn sẽ cảm thấy đầu tiên là cảm giác vô cùng đau đớn, vết thương rắn cắn bắt đầu sưng tấy, ửng đỏ lên và khá đau nhức.
Cơn đau do rắn xanh cắn chỉ có thể thuyên giảm khi bạn tiến hành lấy nọc độc ra ngoài và điều trị vết rắn cắn. Tuy nhiên, trong thực tế, rắn xanh có độc không và nọc độc có đủ để giết người không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác như nồng độ, số lượng nọc độc được giải phóng vào vết thương,…
Theo nhiều nhà khoa học nghiên cứu về động vật, hiện nay, tỷ lệ người tử vong do bị rắn xanh cắn khá thấp, đa số các ca rắn xanh cắn đều có thể xử lý và chữa trị, phục hồi mặc dù nọc độc của rắn xanh rất mạnh và rất nguy hiểm cho tính mạng.
>>> Tham khảo thêm: Kiến lửa cắn có bị sao không và cách xử lý tại nhà
Rắn xanh cắn có nguy hiểm không và mức độ ảnh hưởng
Nhiều nạn nhân bị rắn lục cắn nhưng không thấy triệu chứng ngay nên chủ quan. Đây là sai lầm chí mạng. Câu hỏi rắn lục cắn có nguy hiểm không cần được nhìn nhận nghiêm túc. Đặc biệt với các loài như rắn lục đuôi đỏ, nọc độc có thể phát huy tác dụng chậm nhưng phá hủy mạnh mẽ hệ cơ và thần kinh.
Nọc độc từ rắn lục được giải phóng vào máu thông qua vết cắn và phá vỡ quá trình đông máu tự nhiên của cơ thể, từ đó tạo nên nhiều cục máu đông lan tỏa. Đây cũng là nguyên nhân sau khi bị rắn xanh cắn bạn sẽ thấy xung quanh vết thương bầm tím, sưng lên làm lộ rõ vết thương hơn.
Không chỉ vậy, rắn lục đưa nọc rắn vào máu còn tạo nên các fibrin hòa tan làm xuất hiện nhiều cục máu đông rải rác trong mạch máu. Cùng lúc đó cơ thể vẫn phải phân giải các fibrin cho độc rắn tạo ra, dẫn đến việc xuất huyết nặng, thiếu máu và gây nguy hiểm.
Chính vì vậy ngay khi nhận thấy bị rắn lục nói riêng hoặc bất cứ loài rắn nào nói chung cắn, bạn cần rửa sạch bề mặt vết thương ngay lập tức, sơ cứu khi bị rắn cắn tạm thời, băng bó vết thương và đến bệnh viện, cơ sở y tế gần nhất để được điều trị, kịp thời xử lý.
Khi đi đến các nơi rậm rạp, nhiều cây cối như vườn hoang, rừng nhiệt đới,… nơi tập trung nhiều rắn lục , bạn nên tuân thủ những quy tắc phòng tránh rắn cắn và tránh đặt tay lên các cây rừng, dùng tay chạm vào những nơi có thể có rắn xanh ẩn nấp. Nếu bị rắn cắn cũng không nên mất bình tĩnh, hãy sơ cứu ngay và đến bệnh viện, bạn nhé.
Cách sơ cứu nhanh khi bị rắn xanh cắn an toàn hiệu quả
Trong khoảnh khắc sinh tử, sơ cứu đúng là chìa khóa cứu sống nạn nhân. Biết được bị rắn lục cắn nên làm gì là điều quan trọng giúp hạn chế hậu quả. Không tự ý rạch vết thương, không hút nọc độc bằng miệng và cần bất động vùng bị cắn là những bước cơ bản cần ghi nhớ trước khi đến bệnh viện.
- Di chuyển ra khỏi nơi có rắn lục.
- Trấn an tinh thần bình tĩnh, tâm lý vững và tránh cử động nhiều, tốt hơn hết nên nẹp các chi bị cắn để giảm nguy cơ nọc độc lây lan rộng.
- Tháo bỏ các trang sức trên người nạn nhân, nới lỏng quần áo đang mặc để máu lưu thông tốt hơn, tránh chèn ép lên vết thương gây sưng tấy.
- Điều chỉnh tư thế nằm sao cho vết thương thấp hơn tim để giảm tốc độc nọc độc lan đến tim.
- Vệ sinh vết thương bằng nước sạch và xà phòng hoặc nước muối sinh lý.
- Lấy băng gạc khô hoặc vải, khăn sạch để băng kín vết thương bị rắn xanh cắn.
- Nhanh chóng di chuyển nạn nhân đến bệnh viện gần nhất, có thể chụp lại hình ảnh con rắn để bác sĩ dễ chẩn đoán rắn có độc hay không.
>>> Tham khảo thêm: Ong vò vẽ chích có bị sao không - Cách xử lý hiệu quả
Rắn lục cắn không chỉ là một vết thương nhỏ mà là lời cảnh báo sinh tử. Sơ cứu sai, điều trị chậm có thể để lại hậu quả nặng nề, thậm chí cướp đi tính mạng.
