Đồng dao về hiện tượng tự nhiên là những bài vè dân gian ngắn gọn, đơn giản, giúp trẻ em làm quen với các hiện tượng thời tiết, thiên nhiên như mưa, nắng, sấm chớp... Qua từng câu hát, trẻ không chỉ học từ ngữ mà còn hiểu thêm về thế giới xung quanh.
1. Mưa
Tôi ở trên trời
Tôi rơi xuống đất
Tưởng rằng tôi mất
Chẳng hóa tôi không
Tôi chảy ra sông
Nuôi loài tôm cá
Qua các làng xã
Theo máng theo mương
Cho người trồng trọt
Thóc vàng chật cót
Cơm trắng đầy nồi
Vậy chớ khinh tôi
Hạt mưa hạt móc.
Ý nghĩa: Bài đồng dao ca ngợi giá trị của mưa – nguồn sống cho con người và thiên nhiên. Dạy trẻ biết quý trọng những điều tưởng như nhỏ bé. Mưa không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn là nguồn dưỡng nuôi sự sống.
2. Nắng
Tháng giêng là nắng hơi hơi
Tháng hai là nắng giữa trời nắng ra
Thứ nhất là nắng tháng ba
Tháng tư có nắng nhưng mà nắng non
Tháng năm nắng đẹp nắng giòn
Tháng sáu có nắng bóng tròn về trưa
Tháng bảy là nắng vừa vừa
Tháng tám là nắng lờ ơ thế này
Tháng chín nắng gắt nắng gay
Tháng mười có nắng, nhưng ngày nắng không.
Ý nghĩa: Bài đồng dao giúp trẻ nhận biết sự thay đổi của nắng qua từng tháng trong năm. Qua đó, trẻ có thể cảm nhận nhịp điệu thời gian và đặc điểm thời tiết. Đây là cách dân gian dạy lịch tự nhiên thật sinh động.
3. Trời mưa trời gió
Trời mưa trời gió
Mang vó đi câu
Được con cá nào
Về xào con nấy
Được con cá này
Thì để phần cha
Được con rô bé
Thì để phần mẹ
Được con cá bè
Thì để phần em
Trời mưa trời gió
Mang vó ra ao.
Ý nghĩa: Bài đồng dao thể hiện tình cảm gia đình đầm ấm qua hình ảnh đi câu cá chia phần. Trẻ học được cách sống chia sẻ, yêu thương người thân. Đồng thời, bài còn gắn liền với thiên nhiên qua cảnh trời mưa trời gió.
4. Mồng một lưỡi trai
Mồng một lưỡi trai
Mồng hai lá lúa
Mồng ba câu liêm
Mồng bốn lưỡi liềm
Mồng năm liềm giật
Mồng sáu thật trăng
Mười rằm trăng náu
Mười sáu trăng treo
Mười bảy sảy giường chiếu
Mười tám rám trấu
Mười chín đụn dịn
Hăm mươi giấc tốt
Hăm mốt nửa đêm
Hăm hai hạ huyền
Hăm ba gà gáy
Hăm bốn ở đâu
Hăm nhăm ở đấy
Hăm sáu đã vậy
Hăm bẩy làm sao
Hăm tám thế nào
Hăm chín thế ấy
Ba mươi chẳng thấy
Mặt mày trăng đâu.
Ý nghĩa: Bài đồng dao diễn tả sự thay đổi của mặt trăng theo ngày âm lịch, giúp trẻ hiểu về chu kỳ trăng. Đây là cách dân gian truyền đạt kiến thức thiên văn rất gần gũi. Trẻ học được sự biến đổi trong tự nhiên theo thời gian.
>>> Click để xem thêm:
Đồng dao về các loại quả giúp bé phát triển ngôn ngữ
Tuyển chọn đồng dao về các con vật hay nhất cho bé
Những bài đồng dao về hiện tượng tự nhiên không chỉ mang tính giáo dục mà còn nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ bằng sự hồn nhiên, trong sáng. Đây là kho tàng văn học dân gian quý giá, giúp trẻ phát triển tư duy và gắn bó hơn với thiên nhiên quanh mình.
